معماری

معماری يعنی ارائه بهترين راه حل، چه استفاده از راه ‌حل‌ های گذشته، چه خلق راه‌ حل جديد برای رسيدن به هر هدفی. معماری هنر و دانش طراحی بناها و سایر ساختارهای کالبدیست. تعاریف جامع تر، بیش ‌تر معماری را شامل طراحی تمامی محیط مصنوع از طراحی شهری و طراحی منظر تا طراحی خرد جزییات ساختمانی و حتی طراحی مبلمان می دانند. طراحی معماری در اصل استفاده خلاقانه از توده، فضا، بافت، نور، سایه، مصالح، برنامه و عناصر برنامه ریزی مانند هزینه، ساخت و فناوری است به منظور دستیابی به اهداف زیباشناختی، عملکردی و اغلب هنری. این تعریف، معماری رااز طراحی مهندسی که استفاده خلاقانه از مصالح و فرم ها با بهره گیری از ریاضیات و قواعد علمی است، متمایز می کند. آثار معماری به عنوان نمادهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی یک کشور شناخته می شوند. تمدن‌ های تاریخی نخست از طریق همین آثار معماری شناخته می شوند. ساختمان ‌هایی چون تخت جمشید، اهرام ثلاثه مصر، کالاسیوم روم از جمله چنین آثاری محسوب می شوند. آثاری که پیوند دهنده مهم خودآگاهی‌ های اجتماعی بوده‌اند. شهرها، مذاهب و فرهنگ‌ ها از طریق همین یادواره ها خود را می شناسانند.

معانی و تعاریف

بايد توجه داشت که امروزه واژه«معماری» در دو معنای وابسته بکار می رود: يکی معماری به عنوان«فرايند ساماندهی فضا» که اسم‌ معنا شمرده شده‌ است و به يک فعاليت آفرينش گر(خلاقانه) آدمی توجه دارد و بر پايه ی علمی-تجربی، هنر و فناوری ساخت پديد می آيد. اين برداشت بيشتر از سوی معماران صورت مي گيرد. دوم معماری به عنوان«دستاورد ساماندهی فضا» يا اثر معماری که اسم‌ ذات شمرده شده‌ است و به ساختمان ‌هايی اشاره دارد که پيش از ساخت آن ها اين فرآيند پيموده شده‌ است. اين برداشت بيشتر از سوی باستان‌ شناسان و مورخين معماری بکار می رود. در يک تعريف کلی از معماری ويليام موريس چنين می نويسد: معماری؛ شامل تمام محیط فیزیکی است که زندگی بشر را در بر می گیرد و تا زمانی که جزئی از دنیای متمدن بشمار می آییم، نمی توانیم خود را از حیطه آن خارج سازیم، زیرا که معماری عبارت از مجموعه اصلاحات و تغییراتی است که به اقتضای نیازهای انسان، بر روی کره زمین ایجاد شده ‌است که تنها صحراهای بی آب و علف از آن بی نصیب مانده‌اند. ما نمی توانیم تمام منافع خود را در زمینه معماری در اختیار گروه کوچکی از مردمان تحصیل کرده بگذاریم و آن ها را مامور کنیم که برای ما جستجو کنند، کشف کنند، و محیطی را که ما باید در آن زندگی کنیم شکل دهند و بعد ما آن را ساخته و پرداخته تحویل بگیریم و سپس شگفت زده شویم که ویژگی و کارکرد آن چیست. به عکس این بر ماست که هر یک، بنوبه خود ترتیب صحیح بوجود آمدن مناظر سطح کره زمین را سرپرستی و دیدبانی کنیم و هر یک از ما باید از دست ها و مغز خود، سهم خود را در این وظیفه ادا کند. در تعريفي ديگر از لوکوربزيه(يکي از بزرگترين معماران تاريخ) مي گويد: معماري بازي است با اشياء در زير نور.

ریشه واژه معماری

واژه«معماری» در زبان عربی از ريشه«عمر» به معنای عمران و آبادی و آبادانی است و«معمار»، بسيار آباد کننده. در زبان فارسی برابرهايی گوناگونی برای آن آمده ‌است مانند:‌ «والادگر»، «راز»، «رازيگر»، «زاويل»، «دزار»، «بانی کار» و«مهراز». مهراز، واژه‌ای است که از«مه» + «راز» درست‌ شده و مه برابر مهتر و بزرگ بنايان است. بنابراین از دو بخش«مه»، به ‌معنای بزرگ و«راز» به‌ معنای سازنده درست شده ‌است. اين واژه برابر مهندس معمار به تعبير امروزی است. در زبان لاتين نيز واژه «architect» از دو بخش archi به معنای سر، سرپرست و رئيس و tecton به معنای سازنده درست شده که کاملاً همتراز با واژه مهراز می باشد. مفهوم دقیق واژه معماری ریشه در واژه یونانی archi-tecture به معنای ساختن ویژه دارد، ساختنی که هدایت شده و همراه با آرخه باشد. آرخه(arkhe) از فعل آرخین(arkhin) به معنای هدایت کردن و اداره کردن است.